گفتگو با رادیو کوچه

دسته بندی : مصاحبه ها
متن مصاحبه با رادیو کوچه که در سال ۱۳۸۹ منتشر شد، به دلیل از دسترس خارج شدن لینک اصلی، در اینجا بازنشر می شود.

 

– رادیو کوچه: با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما . بر اساس دانسته های ما، شما به عنوان یک روحانی شیعه، سه کتاب تورات، زبور و انجیل را خوشنویسی و تذهیب کردهاید. سوال این است که شما به عنوان یک روحانی مجتهد شیعه به چه انگیزه‌ای دست به چنین کاری زده‌اید؟
معصومی تهرانی: با سلام به شما و خوانندگانتان. در اواخر قرن بیستم، جهان بشری شاهد ظهور نوعی افراطگرایی‌ی اسلامی بود که اعمال و رفتارشان حیرت جوامع انسانی را برانگیخت. قطعا قربانی‌ی آن رفتارها پیش از هر چیز خود اسلام بود و هست. رفتاری را که طالبان با مردم افغانستان می‌کردند، تاثیر سوء‌ای بر دیگران می‌گذاشت. زمانی که طالبان تندیسهای بودا در استان بامیان را به توپ بست، بنده شک نکردم که این تفکر بدوی جوامع جهانی را دچار مصیبت خواهد کرد. از این رو به فکر افتادم تا کاری نمادین انجام دهم؛ بلکه بتوانم آن خشونت نا معقول، که در اذهان جوامع بشری از تفکرات اسلامی نقش می‌بندد را تا حدودی مرتفع کنم. از این رو به خوشنویسی کتاب تورات که کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان است همت گماشتم و پس از اتمام، آن را تقدیم به تمامی جوامع یهودی و مسیحی کردم.
رادیو کوچه: ولی شما غیر از کتاب تورات، کتاب زبور و انجیل را هم خوشنویسی کرده‌اید، آن کتب را به چه منظوری خوشنویسی کردید؟
معصومی تهرانی: بله درست است. بعد از کتاب تورات کتاب زبور حضرت داوود را خوشنویسی کردم. علتی که خوشنویسی کتاب زبور را آغاز کردم به چند دلیل برمی‌گردد که نمی‌شود به تمامی آنها در اینجا پرداخت. پس از اتمام کتاب تورات و ارائه‌ی آن، اگرچه ما با استقبال بسیاری از اهل فرهنگ و هنر روبرو شدیم؛ اما متاسفانه اهل سیاست نه‌تنها استقبال چندانی از آن نکرد بلکه باعث گرفتاری ما شد. از تطمیع دومیلیون دلاری بگیرید تا تهدید و تکفیر و فحاشی. بدین منظور که ما آن کتاب را یا خودمان نابود کنیم یا بدهیم نابودش کنند. به همین جهت مجبور شدم محل کارم را تغییر دهم و همین رفتارها برایم اثبات کرد که بر روی جای درستی انگشت گذاشته‌ام که تا این حد برخی را آشفته کرده است. اتفاقا هشت ماه پس از اتمام کتاب تورات حملات انتحاری به نیویورک واقع شد. همان زمان ما قصد کردیم که کتاب تورات که مشتمل بر پنچ کتاب است را به پنج جلد تقسیم کنیم و هر جلد را به یک مرکز فرهنگی یا دینی تحویل دهیم. اما با توجه به حجم سنگین کتاب دیدیم این کار امکان پذیر نیست. برای همین خوشنویسی کتاب زبور را آغاز کردم که از نظر اعتبار دینی در بین یهودیان و مسیحیان کمتر از تورات نیست و حجم آن سبکتر است. کتاب انجیل با آنکه در همین راستای احترام به عقاید گوناگون است اما یک اثر منحصر به فرد هنری است که مشابهه‌ای نخواهد داشت و چون هنوز تمام نشده اجازه بدهید صحبتی در موردش نکنم.
رادیو کوچه: کتاب زبور در چه تاریخی اتمام یافت و آن را چه کار کردید؟
معصومی تهرانی: کتاب زبور در تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۸۳ تمام شد و آن را به عنوان نمادی از احترام به پیروان ادیان مختلف، به تمامی بازماندگان قربانیان عملیاتهای تروریستی در سراسر دنیا بخصوص بازماندگان حملات ۱۱ سپتامبر تقدیم کردیم و یکی از شاگردانم که تذهیب آن را نیز به عهده داشت کتاب را به سفارت امریکا در آنکارا تحویل داد.
رادیو کوچه: لطف می‌کنید مشخصاتی از این کتابها بدهید که مثلا چند ورق است؟ اندازه‌های انها چیست؟ و …
معصومی تهرانی: قطع کتاب تورات ۴۴×۵۷ است و ۵۹۰ صفحه می‌باشد که تمامی صفحات آن تزیین شده و طلاکاری گردیده. طلایی که در کتاب تورات بکار رفته ۱۵۰۰۰ ورق طلای ۲۴عیار است و به زبان فارسی است. قطع کتاب زبور ۳۵×۲۵ است با ۵۷۰ صفحه که آن نیز تمامی صفحاتش تزیین شده و طلاکاری شده است این کتاب به دو زبان فارسی و عبری خوشنویسی شده است. مقدار طلایی هم که در کتاب زبور بکار رفته ۵۰۰۰ ورق طلای ۲۴ عیار بوده است. کتاب انجیل هم قطعش ۳۴×۲۴ است و به زبان انگلیسی نوشته می‌شود.
رادیو کوچه: آقای معصومی! مبنایی که شما بر اساس آن چنین کاری کرده اید پیوند بین ادیان بوده است . در باره مبانی این پیوند و اینکه این پیوند و همراهی بین ادیان را چگونه می بینید؟
معصومی تهرانی: ببینید منظور ما از خلق چنین آثاری صرفا پیوند بین ادیان نبوده. هر چند که در نهایت پیامش پیوستن پیروان ادیان به یکدیگر است. اما پیام اصلی آن شامل ترک تعصبات ملی و نژادی و دینی؛ احترام و ارج نهادن به انسان و انسانیت، صرف نظر از گرایشات اعتقادی و دینی و تابعیتهای ملی و نژادی؛ زندگی مسالمت‌آمیز، دوستانه و محترمانه‌ی جوامع بشری با وجود اختلافات اعتقادی و فکری؛ توجه به مشترکات انسانی و دوری از مطلق‌گراییها و مطلق‌تراشیهای عقیدتی و فرهنگی و ملی و نژادی؛ پیروی از کتب آسمانی و عدم پیروی از خرافات و موهومات و بدعتها و خرافه‌پردازان و موهوم‌تراشان و بدعت‌گذاران و دکان‌داران زر و زور و تزویر؛ حرکت به سوی صلح پایدار جهانی، هم‌زیستی، نوع‌دوستی، و اجتناب از تعدی، تجاوز، جنگ و خون‌ریزی و هم‌نوع‌کشی، بخصوص با حربه‌های دینی و نژادی و فرهنگی و ملی؛ و ایجاد دنیایی توحیدی که خداوند و خالقش به انسان تنها به خاطر انسانیتش بر او ارج می‌گذارد نه به خاطر نژاد یا نوع عبادتش است. دوست دارم به این نکته توجه کامل داشته باشید که خوشنویس و مذهب این کتب نه‌تنها یک مسلمان است بلکه یک فرد حوزوی است. اگر بنده قرار بود که مانند بسیاری متعصبانه و مطلق‌گرایانه با مسایل برخورد کنم قطعا چنین آثاری خلق نمی‌شد. این آثار، نشانه‌ای است از صلح‌طلبی، منطق‌گرایی، انسان‌دوستی و فرهنگ غنی‌ی ایرانی. در چنان فضایی است که آدمی می‌تواند به آن آرامشی که همیشه به دنبالش بوده برسد.
رادیو کوچه: خب با این توصیف نظرتان در ارتباط با کتب ادیان قبلی مانند تورات و زبور و انجیل چیست؟ آیا مانند دیدگاه سنتی آنها را محرف می دانید یا نه؟.
معصومی تهرانی: خیر بنده آن کتب را محرف نمی‌دانم و دلایلش را هم در مباحث مختلف ذکر کرده‌ام که هم در سایتم و هم در وبلاگ گروه تبلیغی صلح موجود است و طالبینش می‌توانند بدان رجوع کنند.
رادیو کوچه: اما کسانی که به محرف بودن این کتب معتقدند نیز دلایل زیادی مبنی بر محرف بودن آنها ارائه می‌کنند.
معصومی تهرانی: بله این یک امر طبیعی است و اشکالی هم ندارد. منتها باید دید که آن دلایل و براهین تا چه حد با واقعیت مطابقت دارد و این امر نیز تنها در یک فضای آزاد و منصفانه، با بحث و مباحثه مشخص می‌شود. بنده فقط یکی از دلایلی که برای اثبات محرف بودن تورات ارائه می‌کنند را عرض می‌کنم و سپس قضاوت را به دیگران می‌سپارم. معتقدین به محرف بودن تورات می‌گویند که این کتاب، توراتی نیست که موسی آورده بود. زیرا در آن بگونه‌ای سخن رفته که گویی فرد ثالثی آن را نوشته است مانند اینکه می‌گوید خداوند به موسی گفت. یا موسی به خداوند گفت. همچنین، بعد از مرگ موسی نیز در آن آمده. خب این آقایان به این نکته توجه ندارند که کسی مدعی نیست که این کتاب را موسی قلم دست گرفته و نوشته است. تورات به زبان عبری یعنی شریعت. وقتی می‌گویم تورات موسی یعنی شریعت موسی؛ به معنای دیگر کتاب تورات دربردارنده‌ی شریعت موسی است نه اینکه آن کتاب نوشته موسی است. این تعریف هم در مورد تورات مکتوب صادق است و هم تورات شفاهی.
رادیو کوچه: آقای معصومی؛ بعد از اینکه کتاب زبور را توسط شاگردتان به آمریکا هدیه دادید و در اطلاعیه‌ای به آگاهی عموم رساندید ، آیا واکنشی را از طرف رسانه ها دیدید؟ رسانه های داخلی یا خارجی.
معصومی تهرانی: رسانه‌های داخلی‌ که از روز اول ساکت بودند و کسی صحبتی و حرفی نزد. ولی خارجی را اطلاعی ندارم چون من امکانات اطلاع‌گیری را نداشتم.
رادیو کوچه: لطفا در مورد برخوردهایی که در ارتباط با این کار با شما صورت گرفته بفرمائید . در واقع فکر می کنید حاکمیت چرا با شما به دلیل نگارش و تذهیب کتب تورات و زبور و انجیل، برخورد کرده است؟ نقطه درگیری این کار با حاکمیت از دیدگاه شما چیست؟
معصومی تهرانی: ببینید اینها که هیچ وقت چنین چیزی را عنوان نمی‌کنند و نمی‌پذیرند که بخاطر خوشنویسی این کتب با شما برخورد کرده‌ایم. همیشه یک اتهام پوششی را به فراخور شخص مطرح می‌کنند. البته در بسیاری از موارد آن اتهامات پوششی، بقول طلبه‌ها خیلی لایتچسبک است. خوشبختانه این موارد دیگر برای همه اظهر من الشمس شده و لزومی به توضیح نیست. ما از وقتی که اطلاعیه‌ی نگارش تورات را منتشر کردیم مصیبتمان آغاز شد. اما علت مخالفت آقایان با این کار چیست؟، باید از خودشان سوآل کنید. ما بحثمان در راستای احترام به عقاید و افکار، ارج نهادن به انسان و انسانیت و ارزشمند دانستن حیات بشری بوده و هست. حتما آقایان با این قسمت مشکل دارند که برخورد نامهربانانه می‌کنند. بالاخره این کتب مورد اعتقاد مسیحیان و یهودیان جهان است و پیامش نیز در نهایت صلح‌طلبی و زندگی مسالمت‌آمیز جوامع بشری بر اساس احترام به اختلاف تفکر و عقیده می‌باشد. بنابراین وقتی می‌گویند این کار شما به مصلحت نیست تنها معنایش این است که ما معتقد به صلح و زندگی مسالمت‌آمیز، حتی با اهل کتابی که در قرآنمان بدان اشاره شده نیستیم.
رادیو کوچه: آقای معصومی شما جدا از جنبه‌ی هنریتان، یک محقق و پژوهشگر دینی هستید و مسائل جدیدی را در حوزه‌های مذهبی مطرح کرده‌اید که خلاف نظر قاطبه فقها و دانشمندان فقه سنتی است. لطفا در مورد آنها و اینکه چه مواردی بوده و نظر شما در این ارتباط چه بوده صحبت کنید.
معصومی تهرانی: به تصورم مسائلی را که بنده مطرح کرده‌ام اصلا جدید نیست و ممکن است در گذشته شخصیتهای مختلف مذهبی در حول آن، مباحثی را طرح کرده باشند. منتها بقدری گرد و غبار زمان بر روی افکار آن نشسته که وقتی کسی در موردش صحبت می‌کند این تصور ایجاد میشود که مبحث جدیدی است. جدای از این، من هیچگاه نظراتم را مطلق نکرده‌ام که حرف اول و آخر را میزنم. بلکه برعکس گفته‌ام که ممکن است اشتباهی هم کرده باشم. دیگران هم باید بر روی آن کار کنند و مورد بررسی قرار دهند. زیرا متوجه شده‌ام که بیشترین مصیبتهایی که جوامع بشری در دوران مختلف بدان دچار شده‌اند از مطلق‌گرایی‌ها بوجود آمده. بهر روی بیشتر فعالیتهای تحقیقی‌ام حول تاریخ ادیان و افکار و عقاید و نظرات دینی بوده است که مطرح کردن همه آنها اکنون امکان پذیر نیست. اما اگر دوستان بخواهند می‌توانند به وبلاگ گروه تبلیغی صلح به آدرس peacefaith.blogspot.com مراجعه کنند که برخی از مباحث در آنجا موجود است.
رادیو کوچه: آقای معصومی به عنوان آخرین سوالی که خود بنده دارم. بعد اگر شما مطلبی داشتید در خدمتتان هستیم. آیت الله مصباح یزدی در جایی گفته‌اند که یهودی‌ها از ابتدا با اسلام دشمن بودند. نظر شما در مورد چنین حرفی چیست؟
معصومی تهرانی: ببینید در یک فضای آزاد، هر کسی می‌تواند نظرات خود را بگوید. منتها تا چه مقدار آن نظر درست باشد قابل بحث و بررسی است. ایشان نظر خودشان را گفته‌اند که در تاریخ ملل تازگی هم ندارد؛ چه دلیلی دارد که نسبت به اینگونه نظرات حساسیت بخرج دهیم. بنده شخصا گفته ایشان را قبول ندارم و به شوخی بیشتر شبیه است تا یک نظر عالمانه. اتفاقا فکر می‌کنم آن مقدار ضربه‌ای که اسلام از جانب خود مسلمانان خورده بسیار بیشتر از غیر است.
رادیو کوچه: آقای معصومی بحث یا حرف آخری اگر هست در خدمتتان هستیم.
معصومی تهرانی: من امیدوارم دوستان و عزیزانی که دلشان برای مردم و کشور می سوزد مقداری بیشتر به کارهای نمادین توجه بکنند. متاسفانه ما در کارهای نمادین ضعیفیم و معانی و مفاهیم و تاثیرات کارهای نمادین را آنطور که باید و شاید درک نمی کنیم. گاهی با یک اقدام نمادین می‌توان بیش از هزاران صفحه کتاب یا جلسه سخنرانی بر دیگران تاثیر گذاشت. نکته‌ای که ما بدان توجه‌ای نداریم و همیشه سعی می‌کنیم با گفتار، دیگران را تحت تاثیر قرار دهیم. در اینجا از این فرصت استفاده می‌کنم و مجددا عرض می‌کنم که بنده تنها خلق کننده این کتب به عنوان یک اثر منحصر بفرد هنری و نمادین بوده‌ام. اما در واقع این کتب متعلق به جامعه‌ی بشری است و نشانگر صلح‌طلبی، انسان‌دوستی و ارزشمند دانستن حیات بشری و همچنین محترم دانستن عقاید و افکار گوناگون از سوی ایرانیان می‌باشد که سابقه‌ی روشنی در تاریخ این سرزمین دارد. همچنین لازم می‌دانم که از زحمات دوست و همکار هنرمندم جناب آقای مهدی بهمن کمال تشکر را بنامیم که از ابتدا در تمام مراحل همیاری‌ام کرد و تذهیب این کتب را به عهده داشت و به همین جهت نیز در گرفتاری اخیرم به بازجویی کشیده شد و مورد اذیت و آزار قرار گرفت. همین برخورد آقایان با ایشان نشان میدهد که درد اینها، تنها نگارش و تزیین آن کتب بوده و بقیه اتهامها صرفا پوششی است؛ والا آقای مهدی بهمن تنها یک هنرمند صرف بوده است. امیدوارم شاهد روزی باشیم که ابناء بشر بدون در نظر گرفتن عقاید و افکارشان در کنار هم زندگی مسالمت‌آمیزی داشته باشند. موفق باشید.
 منابع:
 ۱- Http://www.aftabnews.ir/vdchqknw.23nxmdftt2.html
 ۲- https://www.amasomi.net
 ۳- http://chrr.us/spip.php?article7885
http://radiokoocheh.com/article/40902
فهرست